Εάν αναρωτιέστε γιατί τα τραγούδια έχουν αλλάξει, η απάντηση είναι μία

Από το «Unholy» του Sam Smith και το «Made You Look» της Meghan Trainor μέχρι το «Despechá» της Rosalia και το «As it Was» του Harry Styles, τα τραγούδια γίνονται όλο και πιο σύντομα τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι στα βραβεία Grammy, 28 από τα 144 υποψήφια τραγούδια έχουν διάρκεια κάτω των τριών λεπτών, όπως το «Kill Bill» της SZA (2:33) και “Barbie World” (1:49) των Nicki Minaj-Ice Spice. Είναι φανερό ότι η παγκόσμια μουσική σκηνή αντικατοπτρίζει αυτή την τάση. Πλέον, πολλοί καλλιτέχνες ευελπιστούν ότι η μικρή χρονική διάρκεια είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας προκειμένου να γίνουν viral και, στη συνέχεια, να βοηθήσουν τον καλλιτέχνη να κερδοφορήσει, ή και να πλουτίσει.

Στην ιστορία της μουσικής, μπορούμε να εντοπίσουμε ποικίλες αυξομειώσεις των τραγουδιών μέσα στα χρόνια. Αυτή την περίοδο παρατηρούμε τη μείωση της χρονικής τους διάρκειας, όμως, τη δεκαετία του ’60, η μέση διάρκεια ενός τραγουδιού ήταν μόλις δύο λεπτά και 30 δευτερόλεπτα, σύμφωνα με την αναφορά του Vox, με αυτή να αυξάνεται σταθερά στις δεκαετίες του ’70 και του ’80 μέχρι που τη δεκαετία του ’90 έφτασε να ξεπερνά τα 4 λεπτά. Μπορεί να μη φαντάζουν πολλά για εμάς, αλλά για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς, ήταν. Ε, κάπως πρέπει να χωρέσουν οι διαφημίσεις και οι ειδήσεις στο πρόγραμμα! Ωστόσο, ακόμα κι αν οι περισσότεροι δεν ακούνε πλέον μουσική μέσω του ραδιοφώνου -έχει εκλείψει, δηλαδή, η επιρροή του στα κομμάτια- η διάρκεια φαίνεται ότι εξακολουθεί να μειώνεται.

Μια μελέτη του 2018 από τον Michael Tauberg διαπίστωσε ότι η μέση διάρκεια των τραγουδιών στο Billboard Hot 100 μειώθηκε από τέσσερα λεπτά και 10 δευτερόλεπτα στις αρχές της δεκαετίας του 2000 σε τρία λεπτά και 30 δευτερόλεπτα το 2018. Επιπλέον, το Billboard αναφέρει ότι η μέση διάρκεια ενός τραγουδιού το 2021 ήταν μόλις τρία λεπτά και επτά δευτερόλεπτα. Αυτή η τάση ξεπερνά τα είδη – από φέτος, η ραπ επιτυχία του Gunna «fukumean» είναι μόλις δύο λεπτά και πέντε δευτερόλεπτα, και ομοίως, το “Prada” του Cässo με διάρκεια μόλις δύο λεπτά και 12 δευτερόλεπτα.

Η διαδικτυακή εποχή έχει βάλει το χεράκι της στη μείωση των τραγουδιών. Όμως, το ψαλίδι κρατούν οι πλατφόρμες streaming που αυτές έχουν τη δυναμική και καταφέρνουν να διαμορφώνουν τις μουσικές τάσεις. Ας μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα. Στο Spotify, οι καλλιτέχνες κερδίζουν πνευματικά δικαιώματα μόνο αν ο ακροατής παραμείνει δεσμευμένος στην ακρόαση για τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα. Αν πατήσετε ένα τραγούδι και δεν σας αρέσει στα 10 ή ακόμα και στα 30 δευτερόλεπτα, τότε ο ερμηνευτής δεν πρόκειται να πληρωθεί. Οι έρευνες δείχνουν ότι το 25% των ακροατών θα φτάσει να πατήσει το κουμπί skip στα πρώτα πέντε δευτερόλεπτα. Για τις ομάδες των καλλιτεχνών, των οποίων η δουλειά είναι να μεγιστοποιήσουν τη λίστα αναπαραγωγής και το streaming, αυτό σημαίνει ότι ωθούνται στην αφαίρεση των «βαρετών» κομματιών στα τραγούδια τους.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η εισαγωγή να ξεκινάει με το ρεφρέν, ή αντί γι’ αυτό η ενορχήστρωση να είναι τόσο πλούσια, με συνεχόμενες εναλλαγές, ώστε να εντυπωσιαστείτε και να συνεχίσετε την ακρόαση του τραγουδιού. Ξεχάστε τις σταδιακές εναλλαγές και το μουσικό χτίσιμο της εισαγωγής, τουλάχιστον στα ποπ τραγούδια. Ακούγοντας τυχαία 10 τραγούδια μικρής χρονικής διάρκειας των τελευταίων χρόνων, παρατήρησα ότι ένα μεγάλο ποσοστό τους δεν διέθεταν μουσικές γέφυρες. Πώς να χωρέσουν άλλωστε; Αν μιλούσαμε για γεφυρίτσες, κάπου θα μπορούσαν να στριμωχθούν. Εκτός, αν οι νέοι συνθέτες των τραγουδιών τις θεωρούν βαρετές.

Προς το τέλος του 2023, το Spotify ανακοίνωσε κάποιες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο θα καταγράφει τις μετρήσεις των ροών το 2024. Προφανώς, αυτό σηματοδοτεί τον άμεσο οικονομικό αντίκτυπο καλλιτέχνες. Το τρέχον έτος, λοιπόν, τα τραγούδια στη δημοφιλή πλατφόρμα streaming πρέπει να έχουν φτάσει τουλάχιστον τις 1.000 ροές τους προηγούμενους 12 μήνες για να παράγουν δικαιώματα στην πλατφόρμα. Υπενθυμίζουμε ότι οι ροές των τραγουδιών ενημερώνονται κάθε φορά που ένας χρήστης ακούει ένα μουσικό κομμάτι για περισσότερο από 30 δευτερόλεπτα. Παρά αυτό το όριο των 30 δευτερολέπτων, ο διευθύνων σύμβουλος του Spotify, Daniel Ek, αρνήθηκε τον φημολογούμενο ισχυρισμό ότι οι χρήστες θα μπορούσαν να κερδίζουν 1.200 δολάρια το μήνα ανεβάζοντας τραγούδια 30 δευτερολέπτων στην υπηρεσία streaming. Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί ότι ένα μικρότερο τραγούδι, δε θα μπορούσε να αυξήσει τις ροές και -επομένως- τα έσοδα του καλλιτέχνη.

Εκτός από το Spotify, το TikTok έχει βάλει και αυτό το χεράκι του στην εδραίωση της συγκεκριμένης τάσης. Με την πλατφόρμα να ενθαρρύνει τους χρήστες της να δημιουργεί χορογραφίες ή απλώς να χορεύει, λίγοι θα είχαν το κουράγιο ή τη διάθεση να φτιάξουν βίντεο τέτοιου περιεχομένου άνω των 2 λεπτών. Έτσι κι αλλιώς και εμείς, ως θεατές, συνήθως δεν βλέπουμε ένα βίντεο για περισσότερο από το προαναφερθές χρονικό διάστημα. Έτσι κι αλλιώς τα -σύντομης διάρκειας- βίντεο στοχεύουν να κερδίσουν στιγμιαία το ενδιαφέρον μας και να μας δημιουργηθεί η επιθυμία να καταναλώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα βίντεο. Να θέλουμε, δηλαδή, να περάσουμε στην επόμενη χορογραφία, στο επόμενο τραγούδι και, γενικά σε όλα τα επόμενα -μικρής διάρκειας- περιεχόμενα. Είναι εμφανής ότι η πολιτιστική κυριαρχία του streaming μουσικής και του TikTok έχει δραματικό και βαθύ αντίκτυπο. Αυτές οι δυνάμεις έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι επιτυχίες, τον τρόπο με τον οποίο προωθείται η μουσική και τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος ανακαλύπτει αυτή τη μουσική.

Κάνοντας ένα τραγούδι σύντομο, είναι πιο πιθανό εμείς, οι ακροατές να το ακούσουμε περισσότερες από μία φορές. Σε πέντε λεπτά μπορεί να απολαύσουμε ένα μεγάλο τραγούδι μία φορά ή ένα μικρό τραγούδι δύο φορές. Δεν είμαι μαθηματικός, αλλά αυτό σημαίνει διπλάσιες ροές. Όσο εμείς θα εκπαιδευόμαστε να μας αρέσουν περισσότερο τα μικρής διάρκειας κομμάτια, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η κερδοφορία των καλλιτεχνών. Την επόμενη φορά που θα κολλήσετε με τη δυναμική εισαγωγή κάποιου κομματιού, θα ξέρετε ότι ίσως πέσατε στην παγίδα του δημιουργού, αν το ακούσετε για παραπάνω από 30 δευτερόλεπτα, τότε σίγουρα θα έχει πετύχει τον σκοπό του.

Το παρόν ρεπορτάζ αρχικά δημοσιεύτηκε στο: www.olafaq.gr