Φιλόδοξο σχέδιο νόμου για τη ψυχική μεταρρύθμιση, την άνοια και τις εξαρτήσεις

Όπως δήλωσε ο υφυπουργός Υγείας αρμόδιος για θέματα Ψυχικής Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος ενημερώνοντας σήμερα τους δημοσιογράφους για το νέο νομοσχέδιο που επιχειρεί να ολοκληρώσει την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, ενοποιώντας όλες τις επιμέρους δομές και συμπεριλαμβάνοντας στο κάδρο τα άτομα με άνοια και τα εξαρτημένα άτομα.

«Από την επιστημονική πλευρά, μία μεταρρύθμιση δεν ολοκληρώνεται ποτέ διότι πρέπει συνεχώς να βελτιώνεται, αλλά η παρέμβαση η διοικητική που θα επιτρέψει την επιστημονική προσέγγιση να αποκτήσει ουσία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός.

Όπως σημείωσε, το Ψυχαργώς εισήχθη με το ν. 2716/99 και τώρα τον τροποποιούμε εκ βάθρων. Διορθώνουμε δύο λάθη: Ο νόμος αυτός δεν προέβλεπε τίποτα για τους χρόνιους ασθενείς που δυστυχώς δεν μπορούν να μείνουν σε διαμερίσματα. Επίσης άφησε τη διοικητική δομή ίδια κι έτσι μία δομή δεν μπορούσε να συνεργαστεί με την άλλη. Με τις οικονομικές περιπέτειες της χώρας που ακολούθησαν 9μνημόνια), είχαμε συνέπεια στον αριθμό και την ποιότητα των υποδομών.

Η Ελλάδα υπολείπεται σε κλίνες

Σήμερα η ποσότητα των δομών σε σύγκριση με Γερμανία και το Βέλγιο υπολειπόμαστε σε κλίνες οξέων περιστατικών.

Συγκεκριμένα:

• 16/1000 κλίνες στην Ελλάδα.
• 36/1000 κλίνες στο Βέλγιο.
• 78/1000κλίνες στη Γερμανία.

Στα Παίδων είμαστε ακόμα χειρότερα:

• 3,5/1000 κλίνες στην Ελλάδα.
• 49/1000 κλίνες στο Βέλγιο.
• 134/1000 κλίνες στη Γερμανία.

Στόχοι των ενοποιημένων δικτύων υπηρεσιών ψυχικής υγείας:

- Η παροχή υπηρεσιών σε όσους έχουν ανάγκη.

- Η έγκαιρη διάγνωση μαθησιακών και νευροαναπτυξιακών διαταραχών (νοητική υστέρηση, φάσμα αυτισμού κλπ) με δυνατότητα δομών να τα βάλουν σε θεραπευτικό μονοπάτι.

- Υποστήριξη στις προνοιακές υποδομές που εξυπηρετούν ζητήματα ολικής ψυχικής αναπηρίας (άνοια, παιδιά με αναπηρία).

- Υπηρεσίες στο σωφρονιστικό σύστημα και τα περιστατικά ψυχικής υγείας αλλά και κάλυψη αναγκών πρωτογενούς παρέμβασης στη σωφρονιστική διαδικασία ειδικά στους ανήλικους. ΠΧ οι κάτω των 14 ετών δεν φυλακίζονται αλλά χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη και οι 14-18 ετών πρέπει να έχουν στήριξη εντός κι εκτός σωφρονιστικών καταστημάτων. Στη δικαιοδοσία του υπουργείου Υγείας και στο ΕΣΥ περνά η διοίκηση του ψυχιατρικού καταστήματος του Κορυδαλλού.

- Διερεύνηση δυνατοτήτων στήριξης εξαρτημένων ατόμων.

Όπως συμπλήρωσε ο κ. Βαρτζόπουλος, «υποχρέωσή μας είναι να παρέχουμε υπηρεσίες και στο σπίτι και στην εργασία των ασθενών. Και εγκαίρως να διαγνώσουμε τα οξέα περιστατικά με:

• Νέα οργάνωση.
• Εθνικό δίκτυο ψυχικής υγείας χωρισμένο στις 7 ΥΠΕ.
• Ενιαίος οργανισμός πρόληψης εξαρτήσεων που θα προσαρτήσει τις δομές.

Οι ψυχιατρικές δομές στα νοσοκομεία διοικούνται σήμερα από τα νοσοκομεία. Τα ψυχιατρικά 3 νοσοκομεία (Δαφνί, Θεσσαλονίκης, Δρομοκαϊτειο) έχουν δική τους διοίκηση. Οι κοινοτικές δομές παίζουν καθοριστικό ρόλο έχουν οικονομική εξάρτηση από ΥΥΚΑ αλλά η επιστημονική τους υποβοήθηση είναι μηδενική. Δεν υπάρχει καμία διασύνδεση. Το σύστημα λειτουργεί αποσπασματικά και ο κανένας κάνει ό,τι μπορεί…», συμπλήρωσε.

Κλίνες για ασθενείς με προβλήματα ψυχικής υγείας

Στη χώρα έχουμε 4700 κλίνες σε ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές. Το δημόσιο έχει 20 ψυχιατρικές κλινικές με 400 κλίνες στα δημόσια νοσοκομεία και περίπου 600-700 οι κλίνες των 3 ψυχιατρικών νοσοκομείων.

Αποτέλεσμα: Έχουμε 150% υπερκάλυψη δημόσιων κλινών και ειδικά των πανεπιστημιακών με ράντζα στους διαδρόμους. Το 50% είναι αναγκαστικές νοσηλείες διότι επειδή επιτρέπονται τα περιστατικά μέσα στη κοινότητα οι συγγενείς δεν μπορούν στην ανάγκη παρά να εκδώσουν αλλαγές.

Στις εξαρτήσεις έχουν πάλι κατακερματισμό των υπηρεσιών. Έχουμε ένα φορέα που παρέχει μείωση της βλάβης και προστασίας χρηστών και κοινωνίας με δράσεις πρόληψης (ΟΚΑΝΑ). Έχουμε το ΚΕΘΕΑ για το στεγνό… Έχουμε μονάδες στο ΨΝΑ, μία στη Θεσσαλονίκη και μία στο Χατζηκώστα Ιωαννίνων και μία στη Κέρκυρα για σωματική αποτοξίνωση και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης αλλά ο καθένας μόνος του χωρίς να έχει σχέση με τον άλλο. Αδυναμία συντονισμού και πλοήγησης των ληπτών.

Έχουμε μεγάλες αναμονές, ελλείψεις σε βασικές υποδομές (πχ σε όλη τη χώρα οι κλίνες για σωματική αποτοξίνωση είναι 60 περίπου) και συνδεόμενες 150 θέλεις για ψυχική αποτοξίνωση και τις υπηρεσίες του ΚΕΘΕΑ.

Πρέπει σε παθολογικές κλινικές της περιφέρειας πρέπει να δημιουργήσουμε 2-3 κλίνες εφόσον ζητηθούν θα μπορούν να κάνουν σωματική αποτοξίνωση.

- Το ΨΝΘ είναι στον Οργανισμό Παπανικολάου θα πάει στη 3η ΥΠΕ.
- Το ΨΝΑ θα πάει στη 2η ΥΠΕ.
- Το Δρομοκαίτειο είναι δωρεά και θα πάει εκεί μία μονάδα με ξενώνες και εκεί θα υπάρχει ένταξη και οι μονάδες των ΜΚΟ.

Το βασικό είναι η ενιαία διοίκηση με την έννοια της ιατρικής υπηρεσίας και ενιαία Νοσηλευτικής Υπηρεσίας.

Ως προς τις εξαρτήσεις, το ίδιο θα συνδεθεί ΟΚΑΝΑ και ΚΕΘΕΑ και εκεί εντάσσονται και οι μονάδες δημοσίων νοσοκομείων για τις εξαρτήσεις υπό ενιαία διοίκηση.

Θα υπάρξει επίσης ένα ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό σύστημα θα στηρίζει όλα αυτά και τη διασύνδεσή τους.

Μιχάλης Χρυσοχοϊδης

Όπως δήλωσε ο υπουργός Υγείας, «γίνεται προσπάθεια να φτιαχτεί ένα εθνικό δίκτυο για την αντιμετώπιση της άνοιας. Είναι ζήτημα κοινωνικής ασφάλισης, οικονομίας και κοινωνικό ζήτημα. Η άνοια είναι στην Ελλάδα η 4η αιτία θανάτου. Έχουμε σημαντικές επιπτώσεις στο 10% του εργατικού δυναμικού. Προβλέπεται ότι η Ελλάδα θα επηρεαστεί ιδιαιτέρως λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.

Το κόστος της άνοιας είναι 3 δις ευρώ ετησίως και ως το 2015 θα διπλασιαστεί.

Ο κόστος έχει άγνοιας συμπτωμάτων και δεν υπάρχει πρόσβαση σε πρωτοβάθμιας και ανεπάρκεια εξειδικευμένων κέντρων., έλλειψη εκπαίδευσης όλων των επαγγελματιών υγείας, απουσία υποδομής και τεχνολογίας και απουσία έρευνας. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης βασίζεται σε:

1- Καταγραφή και ταξινόμηση

2- Πρόληψη και ενημέρωση

3- Υποστήριξη κοινού

4- Υποστήριξη Φροντιστών

5- Αντιμετώπιση άνοιας.

6- Έρευνα για την άνοια

7- Εκπαίδευση ειδικών.

8- Δικαιώματα των ατόμων».

Η πρόεδρος του Εθνικού Παρατηρητηρίου Άνοιας Παρασκευή Σακκά σχολίασε πως έχει μεγάλη σημασία το σχέδιο νόμου για τα δικαιώματα και την καθημερινότητα των πασχόντων και των οικογένειών τους. Το σχέδιο υπήρξε πριν από 2 - 3 χρόνια και τώρα υλοποιείται.

Ο δε καθηγητής του John's Hopkins Κωνσταντίνος Λυκέτσος ανέφερε πως πρόκειται για μία πρωτοβουλία που φέρνει αποτελέσματα. Είπε πως η άνοια είναι η αναμενόμενη πανδημία, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Εκτίμησε πως 500.000 άτομα στην Ελλάδα πάσχουν από τη νόσο και ότι θα αυξηθούν ραγδαία.

Πρόσθεσε μάλιστα ότι με την παρέμβαση θα βελτιωθεί η μορφή φροντίδας, ώστε η χώρα μας να φτάσει σε ευρωπαϊκά επίπεδα.