Αθανάσιος Μίχος στο iEidiseis: Χρειάζεται ενημέρωση για τον στρεπτόκοκκο - Τα μέτρα προφύλαξης

Ανησυχία επικρατεί τις τελευταίες εβδομάδες μεταξύ γονέων με μικρά παιδιά καθώς όχι μόνο οι ιώσεις είναι φέτος αυξημένες σε αριθμό και …ποικιλία, αλλά ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε και 11 θανάτους παιδιών από στρεπτόκοκκο μέσα σε 14 μήνες.

Το iEidiseis αναζητώντας τους πλέον αρμόδιους να ομιλούν για το θέμα με επιστημονικότητα και ψυχραιμία, φιλοξενεί σήμερα τη συνέντευξη του Δρ Aθανάσιου Μίχου, ο οποίος είναι καθηγητής Παιδιατρικής- Λοιμωξιολογίας, στην Α’ Παιδιατρική Κλινική Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία».

Πόσο συνηθισμένες είναι το χειμώνα οι λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο σε βρέφη και παιδιά; Φέτος λαμβάνει χώρα όντως κάποιους βαθμού έξαρση ο πυογόνος στρεπτόκοκκος ομάδας Α;

Ο πυογόνος στρεπτόκοκκος (ή στρεπτόκοκκος της ομάδας Α) προκαλεί χιλιάδες επιφανειακές λοιμώξεις κάθε χρόνο με συνήθεις κλινικές εκδηλώσεις την αμυγδαλίτιδα και τις λοιμώξεις δέρματος. Κάποιες από αυτές όμως μπορεί να είναι διεισδυτικές, προκαλώντας βακτηριαιμία, πνευμονία, με σημαντική θνητότητα. Επειδή πριν από την πανδημία COVID-19, οι λοιμώξεις από πυογόνο στρεπτόκοκκο δεν ανήκαν στις υποχρεωτικά δηλούμενες λοιμώξεις στην Ελλάδα και τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, δεν υπάρχει ακριβές μέτρο σύγκρισης για να μιλήσουμε για σημαντική αύξηση. Αλλά οι λοιμώξεις με θανατηφόρο έκβαση έχουν αυξηθεί και σε χώρες που κάνουν συστηματική καταγραφή.

Αν όντως έχουμε περισσότερα κρούσματα από το αναμενόμενο, που οφείλεται; Έπαιξε ρόλο η πανδημία;

Φαίνεται όμως ότι μετά την οξεία φάση της πανδημίας SARS-CoV-2, δημιουργήθηκαν κατάλληλες συνθήκες για σοβαρότερες διεισδυτικές βακτηριακές λοιμώξεις. Αυτό οφείλεται στη συνύπαρξη πολλών ιών και βακτηρίων, σε συνδυασμό με την μειωμένη ανοσία λόγω των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και την προηγούμενη μειωμένη έκθεση του πληθυσμού σε λοιμώδεις παράγοντες. Ακόμη υπάρχουν μελέτες που μιλούν για κάποιο βαθμό ανοσοτροποποίησης που προκαλεί ο ίδιος ο ιός SARS-CoV-2 που μας κάνουν πιο ευπαθείς στις άλλες λοιμώξεις.

Ο αριθμός των παιδιών που έχουν καταλήξει φέτος είναι αυξημένος σε σχέση με προηγούμενα χρόνια και αν ναι, που οφείλεται;

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ το τελευταίο χρόνο είχαμε 94 περιστατικά διεισδυτικών λοιμώξεων, 45 σε ενήλικες και 49 σε παιδιά. Από αυτά είχαμε συνολικά 23 θανάτους, 11 σε παιδιά 12 μηνών-8 ετών και 12 σε ενήλικες στην πλειοψηφία τους με υποκείμενα νοσήματα. Παρότι παλιότερα δεν γινόταν συστηματική καταγραφή και δεν μπορούμε να συγκρίνουμε, σίγουρα ο αριθμός των παιδιών που χάθηκαν είναι μεγάλος.

Μπορούν να σωθούν όλοι οι ασθενείς αν επισκεφτούν εγκαίρως παιδίατρο; 'Ή κάποιοι διαφεύγουν της διάγνωσης σε αρχικό στάδιο;

Οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι σε περιπτώσεις εμπυρέτου για περισσότερες από 2 μέρες, ειδικά όταν το παιδί βρίσκεται σε επηρεασμένη γενική κατάσταση χωρίς διάθεση για παιχνίδι ή φαγητό ή συνυπάρχει εξάνθημα, θα πρέπει να απευθύνονται στον παιδίατρό τους ή σε κάποια δομή υγείας για εξέταση. Εάν ο πυογόνος στρεπτόκοκκος αντιμετωπιστεί νωρίς με την κατάλληλη αντιμικροβιακή αγωγή είναι σχετικά εύκολα θεραπεύσιμος. Σε περιπτώσεις όμως που υπάρχει διεισδυτική λοίμωξη και καθυστερημένη προσέλευση μπορεί να υπάρξουν επιπλοκές ή και δυσμενής κατάληξη.

Μέτρα προφύλαξης που πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς.

Επειδή ο πυογόνος στρεπτόκοκκος μεταδίδεται με σταγονίδια από το αναπνευστικό, στενή επαφή με πάσχοντα ή φορέα ή ακόμη και από μολυσμένα αντικείμενα ή επιφάνειες δεν είναι εύκολη η προφύλαξη. Συνιστώνται τα γενικά μέτρα υγιεινής με πλύσιμο χεριών, αερισμό χώρων και καθαρισμό επιφανειών και αντικειμένων. Επιπλέον τα άτομα που νοσούν είναι μολυσματικά έως και 1-2 μέρες από το ξεκίνημα της αντιμικροβιακής αγωγής.

Τίθεται φέτος ζήτημα ανησυχίας και κάποιας ιδιαίτερης προφύλαξης ή πρόληψης ;

Εφόσον υπάρχουν αρκετά θανατηφόρα περιστατικά στην κοινότητα χρειάζεται ενημέρωση του κοινού και των γονέων ώστε να υπάρξει γρήγορη εξέταση από γιατρό και χορήγηση αντιμικροβιακής αγωγής στις περιπτώσεις που χρειάζεται. Η διενέργεια από τους γονείς στρεπ τεστ σε οποιαδήποτε φαρυγγαλγία μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική κατανάλωση αντιβιοτικών σε παιδιά που είναι απλά φορείς στρεπτοκόκκου. Επομένως μόνο με εξέταση μπορεί ο παιδίατρος να πιστοποιήσει ότι είναι συμβατή η κλινική εικόνα με την παρουσία στρεπτοκόκκου στο φάρυγγα.