Συνέδριο Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας 2024: Συνοπτική καταγραφή των σημαντικότερων ανακοινώσεων

Το Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας φιλοξενήθηκε στο Λονδίνο από τις 30 Αυγούστου έως τις 2 Σεπτεμβρίου, συγκεντρώνοντας 31.800 συμμετέχοντες και 5.400 ομιλητές. Στις τέσσερις ημέρες του συνεδρίου παρουσιάστηκαν τα νεότερα στον χώρο της καρδιαγγειακής έρευνας και θεραπείας. Το κεντρικό θέμα του συνεδρίου φέτος ήταν η Εξατομικευμένη Καρδιαγγειακή Φροντίδα, με κύριο στόχο την προώθηση της προσωποποιημένης φροντίδας του ασθενή, μακριά από την θεώρηση ένα μοντέλο θεραπείας για όλους.

Σημαντικότερες μελέτες

Η HELIOS B, παρουσίασε τα αποτελέσματά της για τους ασθενείς που πάσχουν από αμυλοείδωση. Ένα νέο φάρμακο, το vutrisiran, εμφανίζει μείωση της θνητότητας, της καρδιαγγειακής νοσηρότητας αλλά και βελτίωση δεικτών που έχουν σχέση με την πρόοδο της νόσου.

Η μελέτη FINE HEART παρουσίασε τα αποτελέσματά της για τον ρόλο της finerenone, έναν αναστολέα των μυελοκορτικοειδών σε ασθενείς που ανήκουν σε μια ευρεία ομάδα καρδιο-νεφρο-μεταβολικών νόσων. Η μελέτη που συμπεριέλαβε 19.000 ασθενείς υψηλού κινδύνου για εκδήλωση καρδιαγγειακής νόσου, ανέδειξε τη δυνατότητα αυτή.

Η μελέτη RESHAPE-HF2 ανέδειξε τον ρόλο της διακαθετηριακής βαλβιδοπλαστικής της λειτουργικής ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας στη μείωση των νοσηλειών για καρδιακή ανεπάρκεια κατά 35% όπως και στη μείωση του καρδιαγγειακού θανάτου σε σχέση με τη μη επεμβατική θεραπεία. Η ανάλογη μελέτη RHEIA συμπεριέλαβε γυναικείο πληθυσμό και γiα πρώτη φορά ανέδειξε τον ρόλο της διακαθετηριακής βαλβιδοπλαστικής ως μη κατώτερη της μη επεμβατικής θεραπείας στη μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων στις γυναίκες.

Πρωταρχικά αποτελέσματα ήρθαν από την  BRING-UP Prevention study, όπου σε ιταλικό πληθυσμό με γνωστή αθηροσκληρυντική καρδιαγγειακή νόσο, έδειξε ότι ενώ οι υψηλής απόδοσης στατίνες συχνά συνταγογραφούνται μαζί με εζετιμίβη, τα ποσοστά των ατόμων που πετυχαίνουν τους στόχους στην LDL-χοληστερόλη παραμένουν χαμηλά.

Η μελέτη EARTH STEMI επιβεβαίωσε τα κλινικά οφέλη της πλήρους επαναιμάτωσης σε ηλικιωμένους ασθενείς με έμφραγμα του μυοκαρδίου για τουλάχιστον τα πρώτα 4 έτη.

Η μελέτη TIGHT K ανάδειξε το διαχρονικό πρόβλημα της πρόληψης της κολπικής μαρμαρυγής μετά από χειρουργείο καρδιάς.  Στη μελέτη αυτή, οι Γερμανοί ερευνητές προτείνουν να μελετήσουν την επίδραση των διάφορων επίπεδων καλίου στον ορό αίματος των ασθενών που υποβλήθηκαν σε καρδιοχειρουργική επέμβαση στην πρόληψη εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής. Έτσι, θα μελετήσουν τιμές >3.6 mEq/Lσε σύγκριση με τιμές  > 4.5 mEq/L.

Η finerenone είναι πάλι στο προσκήνιο καθώς δεν έχει τις παρενέργειές των στεροειδών (πχ γυναικομαστία) και προκαλεί σε μικρότερο βαθμό υπερκαλιαιμία. Το φάρμακο έχει μελετηθεί σε δύο μελέτες FIDELIO-DKD  FIGARO-DKD σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο και σακχαρώδη διαβήτη και έχει λάβει ένδειξη χορήγησης σε αυτό τον πληθυσμό τα τελευταία 3 έτη.  

Η μελέτη FINEARTS HF που παρουσιάστηκε φέτος, απευθύνεται σε πληθυσμό ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια και κλάσμα εξώθησης >40%. Το μέσο κλάσμα εξώθησης των ασθενών της μελέτης ήταν 53%, οπότε φαίνεται να απευθύνεται στον πληθυσμό καρδιακής ανεπάρκειας με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης. Οι ασθενείς της μελέτης παρουσίασαν λιγότερα συμβάματα από τα αναμενόμενα γι' αυτό και ο πληθυσμός της μελέτης αυξήθηκε κατά 6.000 άτομα. Υπήρξε μείωση στο μικρό καταληκτικό σημείο του καρδιαγγειακού θανάτου και των ολικών επεισοδίων καρδιακής ανεπάρκειας. Το όφελος δεν έχει ακόμα σταθμιστεί με το κόστος του φαρμάκου, αν και στον πληθυσμό των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια διατηρημένου κλάσματος εξώθησης, κάθε φαρμακευτική αγωγή με όφελος είναι καλοδεχούμενη.

Η πρώτη μελέτη Sham-Controlled AF Ablation ολοκληρώθηκε. Εκατομμύρια ασθενών με κολπική μαρμαρυγή έχουν υποβληθεί σε κατάλυση (ablation) τα τελευταία 24 έτη.  H μελέτη CABANA απέτυχε να δείξει ότι η κατάλυση της κολπικής μαρμαρυγής έναντι της φαρμακευτικής θεραπείας μειώνει τα σκληρά συμβάματα, ενώ φαινόταν να βελτιώνει την ποιότητα ζωής. Στη μελέτη SHAM PVI που διενεργείται σε πολλά κέντρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, 140 ασθενείς με εμμένουσα ή παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή έλαβαν είτε απομόνωση πνευμονικών φλεβών (cryoballoon) είτε διαδικασία sham με βηματοδότηση φρενικού νεύρου και ανάταξη σε εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή. Οι ερευνητές θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματα των δύο μεθόδων στο φορτίο της κολπικής μαρμαρυγής όπως θα καταγραφεί σε εμφυτευόμενο καταγραφέα (loop recorder).

2024 ESC κατευθυντήριες οδηγίες

Αυτή τη χρονιά, το ESC εορτάζει 30 έτη παραγωγής κατευθυντήριων οδηγιών. Στο φετινό συνέδριο παρουσιάστηκαν 4 νέες οδηγίες:

Η πρώτη αφορά στην αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης και της αυξημένη αρτηριακής πίεσης. Ο νεωτερισμός αφορά στη μείωση των επιπέδων αρτηριακής πίεσης που αφορούν στόχο. Έτσι, ο στόχος τίθεται στα 120-129 mmHg, ακόμα μία για τους ηλικιωμένους. Έχει επίσης τεθεί μια τρίτη θεραπευτική μέθοδος που είναι η απονεύρωση των νεφρικών αρτηριών. Αυτή η θεραπευτική λύση μπορεί να επιλεχθεί σε ασθενείς με μη ελεγχόμενη αρτηριακή υπέρταση μαζί με την υγιεινοδιαιτητική φροντίδα και την φαρμακευτική αγωγή.

Οι νέες οδηγίες για την αντιμετώπιση των χρόνιων στεφανιαίων συνδρόμων χρησιμοποιεί τον όρο «χρόνιο στεφανιαίο σύνδρομο» με βάση τη νεότερη παθοφυσιολογική γνώση, ενώ γίνεται χρήση του όρου κλινική πιθανότητα ζυγισμένη για τον παράγοντα κίνδυνου (Risk Factor-weighted Clinical Likelihood) για την εκτίμηση της πιθανότητας παρουσίας αποφρακτικής στεφανιαίας νόσου πριν από την εφαρμογή διαγνωστικού ελέγχου.

Η στεφανιαία αξονική τομογραφία συνιστάται σε χαμηλού προς μετρίου πιθανότητα παρουσίας στεφανιαίας νόσου.  Οι ίδιες οδηγίες επικεντρώνονται στη στηθάγχη και στην ισχαιμία χωρίς αποφρακτική στεφανιαία νόσο (ANOCA, INOCA) και συνιστούν στους ασθενείς που παραμένουν συμπτωματικοί παρά τη φαρμακευτική αγωγή να υποβληθούν σε περαιτέρω επεμβατικό διαγνωστικό έλεγχο για να δοθεί πιο κατάλληλη θεραπεία. Η χρήση ψηφιακής ιατρικής και πιο απλοποιημένης αγωγής προτείνεται για βελτίωση της συμμόρφωσης.

Το τρίτο κείμενο οδηγιών αφορά στην αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής. Οι οδηγίες περιλαμβάνουν ένα νέο μοντέλο κινδύνου  για την αποτύπωση του θρομβοεμβολικού κινδύνου –  CHA2DS2-VA – το οποίο πια δεν περιλαμβάνει το φύλο. Σε ασθενείς με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια και αμυλοείδωση, η χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής συνιστάται ανεξάρτητα από το CHA2DS2-VA. Η διακαθετηριακή κατάλυση συνιστάται σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα αρρυθμία παρά την αντιαρρυθμική αγωγή και σε περίπτωση μυοκαρδιοπάθειας προκαλούμενη από αρρυθμία για την βελτίωση της λειτουργίας της αριστερής κοιλίας.

Το τέταρτο κείμενο οδηγιών αφορά στην αντιμετώπιση της περιφερικής αρτηριακής νόσου και της αορτικής νόσο. Οι οδηγίες εστιάζονται στην εφαρμογή προληπτικών μέσων, όπως και τροποποίηση συνηθειών ζωής. Αναφέρουν την χρήση του bempedoic acid ως συνιστώμενη θεραπεία ασθενών υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου που δεν ανέχονται την στατίνη ή /και παραμένουν σε υψηλές τιμές επιπέδων LDL-C παρά τη χορήγηση και εζετιμίβης. Όσον αφορά στις διαστάσεις της αορτικής ρίζας και της ανιούσης αορτής, συνιστάται επί αυξημένων μετρήσεων ετήσιος έλεγχος με διαθωρακικό υπερηχοκαρδιογρφημα  και ανά 5 έτη μαγνητική ή αξονική τομογραφία.

Παράλληλα με τις οδηγίες, παρουσιάστηκε και το κείμενο συμφωνίας ειδικών για την παχυσαρκία (Clinical Consensus Statement on Obesity and Cardiovascular Disease), στοχεύοντας στην αύξηση της ευαισθητοποίησης για την παχυσαρκία ως κύριο καρδιαγγειακό παράγοντα κινδύνου και στην εφαρμογή οδηγιών στην κλινικής της αντιμετώπιση.